Spermoqramma olaraq adlandırılan sperma testi, eyakulatda olan sağlam sperma hüceyrələrinin miqdarını və keyfiyyətini ölçmək üçün aparılan laborator müayinədir. Eyakulatda hərəkətli sperma hüceyrələri bu testin köməyi ilə analiz edilir və kişinin reproduktiv qabiliyəti qiymətləndirilir. Spermoqramma analizi həmçinin kişilərdə uroloji xəstəliklərin (prostatit, varikosel, CYBE və s.) aşkarlanması üçün istifadə olunur.
Spermanın dölyaratma qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi təkcə bir parametrlə dəyərləndirilmir. Bütün göstəricilərin bu halda nəzərə alınması mütləqdir. Hətta bir kişinin müayinəsi ilin müxtəlif vaxtlarında aparılarsa əhəmiyyətli dərəcədə dəyişikliklər aşkarlana bilər.
Kişi sonsuzluğu yaradan normadan fərqli göstəriciləri aşkar olunarsa, pasiyenti 1-2 həftədən sonra təkrar müayinə edib alınmış nəticələrlə birlikdə əmələ gəlmiş patologiyanın səbəbini müəyyənləşdirmək üçün androloqa yönəltmək lazımdır.
Analizə necə düzgün hazırlaşmaq olar?
· Analiz masturbasiya yolu ilə toplanmış eyakulyatda yoxlanılır.
· Analiz birbaşa tibb mərkəzində verilməlidir.
· Analizdən öncə 2-7 gün ərzində cinsi əlaqə olmamalıdır. Bu periodda spirtli içki qəbulu, sauna kimi isti prosedurlar olmamalıdır.
· Müayinə günü siqaret çəkilməsi tövsiyyə olunmur.
· Dərmanların qəbulu varsa həkimlə razılaşdırıldıqdan sonra analizin verilmə vaxtı təyin edilməlidir.
· Müayinəni götürməzdən əvvəl əlinizi təmiz yumalısız.
Analiz nə üçün istifadə olunur?
•Reproduktiv funksiyanın qiymətləndirilməsi;
• reproduktiv sistemin patologiyalarını müəyyən etmək;
• yardımçı reproduktiv texnologiyalardan (məsələn, süni mayalanma) istifadə imkanlarının qiymətləndirilməsi;
• uroloji xəstəliklərin differensial diaqnostikası üçün (məsələn, prostatit);
• müalicənin effektivliyinə nəzarət etmək;
• vazektomiyanın effektivliyinə nəzarət etmək.
Analiz nə vaxt təyin olunur?
• Hamiləliyin planlaşdırılmasından əvvəl;
• sonsuzluğun müayinəsi zamanı;
• köməkçi reproduktiv texnologiyalardan istifadəyə hazırlıq zamanı (məsələn, IVF);
• kontrasepsiya üçün cərrahi üsullardan (vazektomiya) istifadə etdikdən sonra onların effektivliyinə nəzarət etmək;
• spermatogenezə təsir edən əməliyyatdan sonra (məsələn, varikosel üçün əməliyyatdan sonra);
• xəstədə uroloji xəstəlik şübhəsi varsa;
• effektivliyə nəzarət etmək üçün terapevtik müalicədən sonra.
Nəticəyə nə təsir edə bilər?
Aşağıdakılar aşağı qiymətləndirilmiş rəqəmlərə səbəb ola bilər:
• müəyyən dərman və maddələrin qəbulu (məsələn, anabolik steroidlər);
• genitouriya sisteminin xəstəlikləri (prostatit, cinsi yolla keçən xəstəliklər və s.) və digər bədən sistemləri (məsələn, endokrin pozğunluqlar, onkopatologiya);
• anadangəlmə anomaliyalar (məsələn, kriptorxizm) və genetik patologiyalar;
• autoimmun proseslər;
• müəyyən dərman vasitələrinə məruz qalma;
• zədələr (məsələn, dağ velosipedinə ehtiras xayaların kiçik travması nəticəsində sperma hərəkətliliyinin azalması ilə bağlı ola bilər), vibrasiyaya tez-tez məruz qalma;
• artıq çəki (daha anormal sperma);
• balanssız qidalanma, uzun müddət aclıq, pis yemək vərdişləri (məsələn, C, B12, E vitaminlərinin və sink çatışmazlığı mikrob hüceyrələrinin fəaliyyətinə təsir göstərə bilər);
• xayaların uzun müddət qızdırılması (məsələn, dizinizdə dizüstü kompüterlə işləmək, dar, qalın alt paltarı);
• həddindən artıq fiziki fəaliyyət və ya əksinə, fiziki hərəkətsizlik;
• vas deferensin obstruksiyası (məsələn, iltihabdan sonrakı bitişmələrə görə).
Laboratoriyamızda aparılan Spermoqramma mikroskopiya müayinəsinin nəticə nümunəsini və analiz daxili təyin olunan parametrləri təqdim edirik.
