Dəmir, Fe

Həyati vacib mikroelement olub, hemoqlobin mioqlobin və dəmir tərkibli fermentlərin tərkibində olub orqanizmə qida ilə daxil olur. Dəmir həmçinin porfirin metobolizmi, kollagen sintezi və immun sistemin işində də iştirak edir. Ümumi dəmirin 70%-i hemoqlobinin tərkibində olur. 20%-i depoda (qaraciyər, dalaq, sümük iliyi) ferritin və hemosiderin şəklində toplanır.

Artması müşahidə olunan hallar:

• irsi hemoxromatoz;
• endokardın hiperelastozu ilə müşayiət olunan miokardiopatiya (ürəyin siderozu);
• hepatoz, piqmentli sirroz;
• mədəaltı vəzin siderozu və fıbrozu;
• diabet;
• splenomeqaliya;
• hipogenitalizm;
• talassemiya və digər xəstəliklərdə ikincili sideroz;
• ağciyərin və gözün peşə siderozu;
• yatrogen transfuzion sideroz;
• allergik purpura;
• dəmir preparatının əzələ-daxili inyeksiyasi yerində lokal lipomiodistrofıya.

Azalması müşahidə olunan hallar:

• Hipoxrom anemiya;
• mioqlobindefısit miokardiopatiya;
• atrofık rinit; atrofık qlossit; dizgevziya və anoreksiya; gingivit və xeylit; burun selikli qişasının irsi və anadangəlmə sideropenik atrofıyası üfunətli zökəm (ozena);
• dəmir defısitli ezofaqopatiya (5-20% də disfagiya);
Plammer-Vinson sindromu;
• atrofik qastrit; skelet əzələsinin mioqlobin defısitli atoniyası;
• dırnağın koylonixiya və digər trofiki dəyişiklikləri.