Zap-70 immunfərqləndirmə
ZAP-70 immunfenotipləndirilməsi, əsasən xroniki limfositik leykozda (CLL) xəstələrin proqnozunun qiymətləndirilməsi və müalicə istiqamətlərinin müəyyən edilməsi üçün istifadə olunur. ZAP-70 (Zeta-Associated Protein 70) bir siqnal zülalıdır və B-hüceyrələrin immun cavabında mühüm rol oynayır. Bu testdə 5 əsas monoklonal antikor tətbiq edilir.
Testin Məqsədi:
1. Proqnoz Qiymətləndirilməsi:
- ZAP-70 pozitivliyi olan CLL xəstələri, ZAP-70 neqativ olan xəstələrə nisbətən daha aqressiv xəstəlik gedişi göstərir.
- ZAP-70 pozitivliyi ilə əlaqəli xəstələrdə unmutasiya olunmuş IGHV (immunoglobulin ağır zəncir geni) daha çox rast gəlinir.
2. Xəstəliyin Aqressivliyinin Müəyyənləşdirilməsi:
- ZAP-70 pozitiv xəstələrdə müalicəyə ehtiyac daha erkən yaranır.
3. T və B Hüceyrələrin Fərqləndirilməsi:
- ZAP-70 ifadəsinin yalnız CLL hüceyrələrində olduğunu təsdiqləmək üçün CD19 və CD3 markerləri istifadə olunur.
Nəticələrin Şərhi:
| Marker | CLL-də Gözlənilən Dəyişikliklər | Əhəmiyyəti |
|---|---|---|
| ZAP-70 | Yüksək ifadə (pozitiv) | Aqressiv CLL göstəricisidir. |
| CD19 | Yüksək ifadə | B-hüceyrələrinin markeridir. |
| CD5 | Yüksək ifadə | CLL hüceyrələrini fərqləndirir. |
| CD3 | İfadə olunur (normal T-hüceyrələrdə) | ZAP-70 ifadəsinin T-hüceyrələrdə yoxlanması. |
| CD45 | Ümumi ifadə | Leukositlərin analizi üçün istifadə olunur. |
Nəticə:
- ZAP-70 pozitivliyi: Aqressiv xəstəlik, erkən müalicə ehtiyacı.
- ZAP-70 neqativliyi: Daha yavaş proqressiv gediş.
ZAP-70 immunfenotipləndirilməsi CLL xəstələrinin proqnozunu dəqiqləşdirmək üçün əvəzolunmazdır.