Farmakogenetik testlər - Müalicə zamanı sizə uyğun olan dərmanları seçin!

Farmakogenetik testlər - Müalicə zamanı sizə uyğun olan dərmanları seçin!

Farmakogenetik testlər - insan genetik quruluşuna əsaslanaraq dərmanlara olan reaksiya və metabolizmanı qiymətləndirmək üçün istifadə olunan analizlərdir.
ƏSAS MƏQSƏDLƏR:
     • Dərman metabolizmasında İştirak Edən Genetik Polimorfizmlərin Aşkar Edilməsi
     • Fərdi və effektiv müalicə planının hazırlanması
     • Arzuolunmaz dərman reaksiyalarının qarşısını almaq
     • Dərman dozalarını fərdi genetik quruluşa uyğun təyin etmək

GENLƏR VƏ FUNKSİYALAR
CYP450 Ferment Sistemi:
     • Dərman və ksenobiotik metabolizmasında rol oynayır.
     • Genetik variasiyalar dərmanların effektivliyini və toksikliyini ciddi şəkildə dəyişə bilir.

Önəmli CYP genləri:
     • CYP2D6, CYP2C9, CYP2C19 – Varfarin, kodein, klopidoqrel, antidepresantlar, PPI-lər
     • CYP3A4, CYP3A5 – Takrolimus (xüsusilə orqan transplantasiyası)
     • VKORC1, SLCO1B1, CYP1A2 – Xüsusilə statin və qan durulaşdırıcılarda

Fenotiplər:
    • NM: Normal metabolizator
    • IM: Aralıq metabolizator
    • PM: Zəif metabolizator
    • UM: Ultra sürətli metabolizator

ONKOLOGİYADA FARMAKOGENETİKA
Aşşağıdakı markerlər onkoloji terapiyada rol oynayır:
    • RAS, BRAF, EGFR, HER2, PIK3CA, KIT, PD-1, ROS, ALK, BCR-ABL

 DƏRMAN METABOLİZMASI İLƏ ƏLAQƏLİ GENLƏR
    • UGT1A1: Irinotekan metabolizması, toksiklik riski
    • TPMT: Azatioprin, 6-merkaptopurin, 6-tioquanin metabolizması, neytropeniya riski
    • DPYD: 5-fluorourasil, kapesitabin – nevroloji toksiklik riski

 FARMAKOGENETİK TESTLƏR KİMLƏR ÜÇÜN TÖVSİYƏ OLUNUR?
     • Arzuolunmaz dərman reaksiyaları tarixcəsi olanlar
     • Alternativi olmayan dərman istifadəsi zəruri olanlar
     • Ömür boyu dərman istifadəsi gözlənən pasiyentlər
     • Dərmanın dar terapevtik pəncərəyə malik olduğu hallar
     • Bahalı dərman istifadəsi planlananlar

FARMAKOGENETİK TEST PANELİ:
Kompleks Panel:
   • CYP2D6, CYP2C9, CYP2C19, CYP3A4, CYP3A5, CYP1A2, SLCO1B1, VKORC1

Tək Gen Testləri:
    • TPMT
    • DPYD
    • UGT1A1

Onkoloji Marker Paneli:
   • RAS, BRAF, EGFR, HER2, KIT, PIK3CA, ALK, ROS1, BCR-ABL, PD-1
Farmakogenetik testlər dərman müalicəsini daha səmərəli, fərdi və təhlüksiz hala gətirir. Genetik quruluşunuz sizin müalicə yolunuzu müəyyən edir.